Ożywienie na rynku fuzji i przejęć
Liczba transakcji zakończonych w całej Europie w roku 2013 osiągnęła poziomy notowane w roku 2007.
W dniach 6-7 lutego 2014 r. w Paryżu odbyło się drugie doroczne spotkanie prawników organizacji International Bar Association (IBA) poświęcone problematyce fuzji i przejęć spółek niepublicznych. Oto kilka najistotniejszych konkluzji z dyskusji na forum IBA.
W większej części Europy widoczny jest istotny wzrost optymizmu inwestorów.
Liczba transakcji zakończonych w całej Europie w roku 2013 osiągnęła poziomy notowane w roku 2007. Łączna wartość wszystkich zakończonych transakcji jest nadal o blisko połowę niższa od historycznych poziomów maksymalnych. To ostatnie odzwierciedla ostrożne podejście inwestorów i banków do wycen spółek. Niemniej jednak również wartość transakcji przeprowadzanych w Europie zaczyna od 2012 roku powoli wzrastać.
Tradycyjnie już transakcje o łącznie największej wartości są przeprowadzane w Wielkiej Brytanii. Warto jednak zauważyć, że łączna wartość transakcji przeprowadzanych w Niemczech, a także w Rosji, nie jest zdecydowanie mniejsza.
Najbardziej typową formą transakcji w Europie pozostaje sprzedaż udziałów w spółkach kapitałowych. Transakcje zbycia majątku wykorzystywane bywają w niektórych segmentach rynku (np. inwestycje w nieruchomości), w odniesieniu do przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością albo niewypłacalnych, a także tam, gdzie transakcje na majątku spółki, a nie jej udziałach, okazują się korzystne podatkowo.
Strony coraz powszechniej też akceptują mechanizmy uzależniania ostatecznej wysokości ceny sprzedaży od przyszłych wyników przejmowanego przedsiębiorstwa. Podobnie, ze względu na awersję do samodzielnego przyjmowania przez jedną ze stron całości ryzyka inwestycji, dosyć często w ostatnim czasie spotykane są transakcje przeprowadzane w formule współinwestowania (joint-venture).
W większości krajów Europy najbardziej intensywnie negocjowane bywają klauzule dokumentów transakcyjnych związane z odpowiedzialnością sprzedającego za przedmiot sprzedaży. Dotyczy to w szczególności typowo składanych oświadczeń i zapewnień związanych z tytułem sprzedającego do przedmiotu sprzedaży, prawidłowości i adekwatności sprawozdań finansowych będących podstawą przeprowadzania transakcji, a także ewentualnych zaległości przejmowanego przedsiębiorstwa w zapłacie podatków. Te same postanowienia bywają zresztą najczęstszą podstawą sporów związanych z rozliczeniem zakończonych już transakcji.
Utrzymują się powszechnie dostrzegane odmienności w niektórych aspektach praktyk transakcyjnych w Europie i Stanach Zjednoczonych. Szereg mechanizmów umownych powszechnie stosowanych na kontynencie amerykańskim, takich jak np. sprzedaż bez odpowiedzialności za wady, klauzule nadzwyczajnej negatywnej zmiany okoliczności (MAC clauses), warunki zawieszające transakcji związane z niezmienieniem się sytuacji przejmowanego przedsiębiorstwa przed wykonaniem umowy, itp., z rzadka są stosowane w europejskich transakcjach.
Wszystkie dyskusje prowadzone w Paryżu dość jednoznacznie pokazują, że praktyka przeprowadzania transakcji fuzji i przejęć w krajach europejskich jest jednorodna co do kluczowych mechanizmów transakcyjnych. Jednocześnie sam rynek transakcji fuzji i przejęć obudził się z uśpienia trwającego kilka ostatnich kwartałów.
Krzysztof Libiszewski, praktyka prawa korporacyjnego, restrukturyzacji spółek i kontraktów handlowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy
