konkurencja | Co do zasady

Nowy Prezes UOKiK zapowiada wzmocnienie aktywności urzędu mającej zapobiegać negatywnym skutkom rynkowym. Priorytetem ma być usuwanie szkodliwych praktyk z obrotu gospodarczego (a niekoniecznie karanie). Postępowania mają być prowadzone szybciej i sprawniej. Do tego dochodzi sporo zmian wewnętrznych w urzędzie.

Jednym ze sposobów, w jaki przedsiębiorcy starają się radzić sobie z kryzysem, jest zacieśnienie współpracy z dotychczasowymi rywalami. Przed podjęciem takiej współpracy warto się upewnić, czy nie stanowi ona zmowy sankcjonowanej przez UOKiK, Komisję Europejską lub inne organy antymonopolowe.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zapowiedział walkę z nieuczciwymi sprzedawcami zawyżającymi ceny produktów w czasie pandemii wirusa COVID-19. Jednym z proponowanych przez Prezesa UOKiK instrumentów w walce z patologiami ma być ustalanie przez Ministerstwo Rozwoju maksymalnych cen i marż na produkty istotne z punktu widzenia interesów konsumentów (taką zmianę przewiduje nowelizacja ustawy kryzysowej. Przy tej okazji warto przypomnieć, jakie kompetencje do regulowania cen produktów dają Prezesowi UOKiK obecnie obowiązujące przepisy prawa.

W nowelizacji tzw. ustawy kryzysowej znajdują się również propozycje zmian legislacyjnych przygotowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Mają one zwiększyć bezpieczeństwo finansowe gospodarstw domowych, zagwarantować dostępność kluczowych towarów i usług oraz zapobiec spekulacjom cenowym i nieuzasadnionym podwyżkom.

Biorąc pod uwagę utrudnienia związane z epidemią koronawirusa oraz poniekąd włączając się w ogólnoświatowy trend spod znaku #flattenthecurve, organy antymonopolowe na całym świecie, w tym w Polsce, wprowadzają, mniej lub bardziej oficjalnie, nadzwyczajny tryb pracy, aby uniknąć rozprzestrzeniania koronawirusa. Może mieć to istotny wpływ na postępowania przed nimi, w tym na składanie i rozpatrywanie wniosków o zgodę na koncentrację.

Od 1 czerwca 2020 r. przepisy dotyczące niedozwolonych postanowień umownych (klauzul abuzywnych), stosowane dotychczas tylko wobec konsumentów, będą miały w pewnych sytuacjach zastosowanie do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Zmiana ta rodzi wiele praktycznych problemów.

1 czerwca 2020 r. wchodzi w życie nowy przepis – art. 385(5) k.c. Rozszerza on stosowanie przepisów o klauzulach abuzywnych na osoby fizyczne prowadzące tzw. jednoosobową działalność gospodarczą. Rozwiązanie to może mieć reperkusje na gruncie ustawy z 15 grudnia 2016 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Otóż UOKiK może potraktować stosowanie klauzul abuzywnych przez podmiot posiadający przewagę kontraktową w umowach z jednoosobowymi przedsiębiorcami jako wykorzystywanie przewagi kontraktowej.

Interesujące orzeczenie zapadło we Włoszech na tle sprawy dotyczącej naruszenia przez Facebooka zbiorowych interesów konsumentów i ochrony danych. Wynika z niego, że wbrew zdaniu samego serwisu i powszechnej opinii Facebook nie jest darmowy.

Program compliance w obszarze prawa ochrony konkurencji powinien strzec przedsiębiorcę przed dopuszczaniem się naruszeń ściganych przez UOKiK. Chodzi w szczególności o antykonkurencyjne porozumienia między konkurentami, antykonkurencyjne porozumienia między dostawcą i dystrybutorami, a także nadużywanie pozycji dominującej. Takie naruszenia są zagrożone karą do 10% obrotów przedsiębiorcy.

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące zatorów płatniczych. Chodzi o nowelizację ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz zmiany m.in. w Kodeksie postępowania cywilnego i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jaki ma to wpływ na compliance w firmie?

Współczesne prawo ochrony konkurencji zostało zbudowane na dwóch filarach. Są nimi wiara w liberalną gospodarkę rynkową oraz wiara w analizę ekonomiczną. Obecnie w wielu krajach Zachodu – w tym w Polsce – wiara ta wyraźnie gaśnie. Jakie będzie zatem prawo ochrony konkurencji w trzeciej dekadzie XXI wieku i czy obecna sytuacja nieuchronnie doprowadzi do zmian w zasadach jego stosowania?

7 listopada br. w postępowaniu antymonopolowym przeciw Gazpromowi i pięciu międzynarodowym podmiotom odpowiedzialnym za finansowanie gazociągu Nord Stream 2 Prezes UOKiK, decyzją nr DKK-217/2019, nałożył na jeden z nich karę finansową rekordowej wysokości. Powodem ukarania Engie Energy Management Holding Switzerland AG z siedzibą w Szwajcarii kwotą w wysokości 172 mln zł było niewywiązanie się spółki z obowiązku przekazania na żądanie Prezesa UOKiK informacji i dokumentów w trakcie postępowania.