konkurencja | Co do zasady

Instytucja wniosku o wyjawienie środków dowodowych dostępna od niedawna w polskim porządku prawnym w sprawach dotyczących odszkodowania za szkodę wyrządzoną czynami naruszającymi prawo antymonopolowe wywołała dyskusję nad kształtem postępowania dowodowego w polskim procesie cywilnym. Czy polska procedura cywilna powinna w szerszym zakresie dawać stronom prawo do żądania od przeciwnika wyjawienia dowodów?

Nie tylko w postępowaniu karnym można się zetknąć ze środkami przymusu. W postępowaniu przed Prezesem UOKiK lub Prezesem URE trzeba się liczyć z możliwością przeszukania i zatrzymania rzeczy, a w postępowaniu przed KNF – z blokadą rachunku papierów wartościowych.

27 czerwca 2017 r. weszła w życie ustawa, która w zamierzeniu ma wzmocnić poszkodowanych dochodzących roszczeń o naprawienie szkody związanej z naruszeniem prawa ochrony konkurencji. Przez prasę prawniczo-biznesową przetacza się fala artykułów o znamiennie zbieżnych tytułach podkreślających, że będzie łatwiej dochodzić odszkodowań za zmowy. Czy na pewno? Na pewno łatwiej będzie spróbować.

Na stronie UOKiK została opublikowana decyzja, która powinna być obowiązkową lekturą dla przedsiębiorców planujących przejęcia – wskazuje bowiem, jakich błędów unikać na etapie przygotowania i przeprowadzenia transakcji oraz późniejszych kontaktów z UOKiK.

Od 18 stycznia 2015 r. obowiązują znowelizowane przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Zmiany dotknęły m.in. programu łagodzenia kar, wprowadzono także leniency plus. Oprócz nowelizacji ustawy Rada Ministrów wydała także nowe rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania z wnioskiem o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej obniżenie. Jednak dopiero 27 maja br. organ antymonopolowy wydał nowe wyjaśnienia.

Dodatkowe klauzule umowne w kontraktach transakcyjnych mogą przynieść korzyści zarówno nabywcy, jak i zbywcy. Pozwalają ochronić przenoszone wartości majątkowe, utrzymać ciągłość dostaw lub w pełni wykorzystać utworzenie wspólnego przedsiębiorcy. Ze względu na brak rodzimej regulacji przy konstruowaniu takich postanowień przedsiębiorcy powinni opierać się na wytycznych Komisji Europejskiej.

Sąd Unii Europejskiej uznał, że zajęcie się skargą przedsiębiorcy na praktykę ograniczającą konkurencję leży w zakresie swobodnego uznania Komisji Europejskiej. Organ musi jednak sformułować odpowiednio dokładne uzasadnienie odrzucenia skargi.

Pomysł Prezesa UOKiK na sygnalistów nabiera kształtów. Urząd ogłosił uruchomienie pilotażowego programu anonimowych zawiadomień o porozumieniach. Zebrał przy okazji w jednym miejscu najważniejsze informacje dotyczące zakazu praktyk ograniczających konkurencję i ich zwalczania. Program dla sygnalistów ma jednak kilka słabych punktów.

Pomysł na korzystanie z pomocy tzw. sygnalistów w wykrywaniu i zwalczaniu porozumień ograniczających konkurencję zatacza coraz szersze kręgi. Ostatnio wprowadzenie tego narzędzia ogłosiła Komisja Europejska.

Belgijski organ ochrony konkurencji przeprowadził kontrole w związku z informacjami o możliwym zakazanym porozumieniu. Informacje te pozyskał, badając rynek na potrzeby kontroli koncentracji. Czy byłoby to możliwe także w Polsce?

UOKiK otwarcie przyznaje, że jego zasoby, zwłaszcza ludzkie, są niewystarczające, aby w zadowalający sposób wykrywać kartele, a leniency nie przynosi spodziewanych rezultatów. Prezes Urzędu proponuje rozwiązanie: sygnalistów.

Każdy, kto poniósł szkodę spowodowaną naruszeniem prawa konkurencji, ma prawo do pełnego jej naprawienia – także podmioty poszkodowane pośrednio. Taka idea ma być zapisana w ustawie implementującej dyrektywę 2014/104/UE. Powinno to znacznie ułatwić dochodzenie roszczeń o naprawienie szkód spowodowanych naruszeniem prawa konkurencji.