nieruchomości | Co do zasady

28 czerwca 2015 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo budowlane, istotnie wpływająca na zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Do Prawa budowlanego bezpośrednio odwołuje się bowiem ustawa o podatkach i opłatach lokalnych.

Podstawą odmowy zwrotu wywłaszczonej nieruchomości może być jej zbycie. Na skutek sprzedaży takiej nieruchomości przestaje istnieć tytuł prawny, który umożliwiałby restytucję prawa własności. Organy administracji publicznej nie mają kompetencji do orzekania odnośnie do własności prywatnej, z wyjątkiem przypadków wyraźnie określonych w ustawie.

W kontrowersyjnej uchwale, naruszającej utrwalone zasady obrotu nieruchomościami oddanymi w użytkowanie wieczyste, Sąd Najwyższy uznał, że uprawnienie do dokonania podziału nieruchomości obciążonej prawem użytkowania wieczystego przysługuje wyłącznie jej właścicielowi.

W latach minionych powszechna była praktyka wydzielania działki w obrysie budynku. W efekcie mieszkańcy, wychodząc przez drzwi wyjściowe, natychmiast znajdują się na cudzym gruncie. Uniemożliwia to np. dobudowanie windy czy podjazdu dla wózków. Rozwiązaniem może być art. 209a ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W postanowieniu z 21 stycznia 2015 r. (IV CSK 252/14) Sąd Najwyższy po raz kolejny potwierdził, że pełnomocnik nie może działać w imieniu mocodawcy, tak jakby pozostawał on nadal przy życiu, albowiem zdolność prawna osoby fizycznej wygasa z chwilą jej śmierci, zaś prawa i obowiązki majątkowe zmarłego z chwilą jego śmierci przechodzą na spadkobierców.

Właściciele nieruchomości warszawskich wciąż napotykają przeszkody przy przejmowaniu budynków od miasta, mimo że zasady przekazywania właścicielom budynków w posiadanie zostały ustalone zarządzeniem nr 1777/2008 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 23 czerwca 2008 r.

Decyzja o sprzedaży lokalu w budynku „dekretowym” jako źródło szkody w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych z dekretu Bieruta.

Wskutek wieloletnich postępowań reprywatyzacyjnych następcom prawnym byłych właścicieli nieruchomości udaje się odzyskać utraconą niegdyś własność. Często jednak jej aktualna wartość jest rażąco niska, co uzasadnia dochodzenie odszkodowania wyrównawczego.

Pieniężne rekompensaty dla byłych właścicieli „dekretowych” pomogłyby w wielu przypadkach usunąć przeszkodę do nabycia przez wspólnoty mieszkaniowe przyległych działek gruntu w celu poprawy warunków zagospodarowania własnych nieruchomości.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował założenia projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, zwanej powszechnie ustawą deweloperską. Projektowane zmiany wywołały silne protesty środowiska deweloperów.

Przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, interpretowane przez pryzmat art. 21 Konstytucji, umożliwiają dochodzenie zwrotu wywłaszczonego udziału w nieruchomości. Pod ustawowym określeniem „część nieruchomości” można rozumieć bowiem zarówno część fizyczną gruntu, jak i udział we współwłasności. Skoro możliwe jest wywłaszczenie udziału w prawie własności, to należy dopuścić także jego zwrot.

Rada gminy, uchwalając miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, nie może postępować dowolnie. Z jednej strony związana jest postanowieniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania, a z drugiej – konstytucyjną zasadą proporcjonalności.