spory sądowe | Co do zasady

Gdy wystąpi szkoda inwestora, nie trzeba dociekać kto i w jakim stopniu się do niej przyczynił. Można dochodzić jej naprawienia od wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za jej powstanie, chociażby brały udział w budowie w różnych rolach i na różnych podstawach.

Sąd Najwyższy pochylił się ostatnio nad problemem związania sądów prawomocnymi wyrokami wydanymi w innych sprawach. Zagadnienie to dotyczy prawomocności materialnej, czyli tzw. powagi rzeczy osądzonej. Ma ono istotne znaczenie praktyczne, ponieważ określa, jak wynik jednego postępowania może wpłynąć na rozstrzygnięcie innych analogicznych spraw. Wskazuje też, gdzie kończy się swoboda sądu w czynieniu własnych ustaleń faktycznych i ocen prawnych.

Generalny wykonawca oraz inwestor są solidarnie odpowiedzialni za wynagrodzenie podwykonawców, którzy zostali w sposób wyraźny lub dorozumiany zaakceptowani przez inwestora. Zasada ta ma na celu ochronę podwykonawców i zapewnienie im zapłaty wynagrodzenia, gdy generalny wykonawca nie płaci swoich długów. Inwestor, który w takiej sytuacji staje przed poważnym ryzykiem finansowym, musi natomiast sam zadbać o ochronę swojego interesu.

Przepisy o sprzeciwie do sądu administracyjnego, które weszły w życie 1 czerwca 2017 r., wprowadzane w celu zaskarżania decyzji uchylających decyzje organów pierwszej instancji i przekazujących sprawę do ponownego rozpoznania, wydają się zdawać egzamin – coraz więcej sprzeciwów jest uwzględnianych i organy odwoławcze są zobowiązywane do merytorycznego orzekania, w tym w sprawach budowlanych i związanych z zagospodarowaniem nieruchomości.

Jak należy rozumieć pojęcie przestępstwa na gruncie prawa cywilnego? Czy należy przypisywać mu identyczne znaczenie, jakie zostało przyjęte w prawie karnym? Między innymi na te pytania odpowiedział niedawno Sąd Najwyższy.

Gwarancje zapłaty są jednym z najpopularniejszych sposobów zabezpieczenia transakcji międzynarodowych. Mogą zabezpieczać zarówno zapłatę wynagrodzenia, jak i prawidłowe wykonanie określonych prac. Popularność gwarancji bierze się przede wszystkim stąd, że udzielane są przez wiarygodne i powszechnie znane instytucje finansowe (zazwyczaj banki albo towarzystwa ubezpieczeniowe), a samo funkcjonowanie gwarancji oparte jest o uniwersalne i dobrze znane przedsiębiorcom reguły. Gwarancje są nadto zasadniczo niezależne od podstawowego stosunku łączącego strony, a warunki wypłat oparte są o obiektywne kryteria, niepozwalające na dowolność ocen. Nic więc dziwnego, że sporów na tle gwarancji zapłaty często udaje się uniknąć. Jednak gdy już się zdarzą, dotyczą zazwyczaj istotnych kwot i mogą wpływać na płynność finansową przedsiębiorców.

Gdy przed sądem toczy się spór z udziałem podmiotów zagranicznych, sąd staje przed koniecznością wyboru właściwego prawa obcego oraz jego odpowiedniego zastosowania. Jak przepisy regulują tę kwestię w państwach niemieckojęzycznych oraz w Polsce?

Spory o wypłatę świadczenia wyrównawczego powstają na tle stosunku agencji. Uprawnienie do tego świadczenia nie jest jednak automatyczne. Zależy od spełnienia się określonych warunków. Świadczenie ma charakter słusznościowy i ma na celu zapewnienie agentowi partycypacji w zyskach wypracowanych z jego udziałem.

Przepisy ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego przewidują, że reklamację nierozpatrzoną w terminie „uważa się” za rozpatrzoną zgodnie z wolą klienta. Ku dość powszechnemu zaskoczeniu w niedawnej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że wcale nie oznacza to, iż opóźnienie w rozpoznaniu reklamacji zobowiązuje do jej uwzględnienia, a jedynie że spóźnienie takie pogarsza sytuację procesową podmiotu rynku finansowego – jeżeli sprawa kiedykolwiek trafi do sądu. Czy rzeczywiście o to chodziło ustawodawcy?

9 lipca wejdzie w życie zmiana przepisów Kodeksu cywilnego dotycząca przedawnienia roszczeń. Ogólny termin przedawnienia ulegnie skróceniu do 6 lat, a w większości przypadków skutki jego upływu nastąpią ostatniego dnia roku kalendarzowego. Znacząco zmienione zostaną również zasady przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom przeciwko konsumentom.

W sporach cywilnych strona występująca z roszczeniami może żądać – przed wszczęciem postępowania lub w jego toku – by sąd udzielił jej zabezpieczenia. Zabezpieczenie udzielane jest na czas trwania postępowania, tj. do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie, i może mieć różne formy (np. zajęcie wierzytelności na rachunku bankowym). Jeżeli sąd udzieli zabezpieczenia, to nawet jeśli po kilkuletnim procesie powództwo zostanie oddalone a zabezpieczenie upadnie, przedsiębiorca może już być bankrutem. Istotnym instrumentem prawnym chroniącym przedsiębiorcę, któremu zajęto rachunek bankowy, jest wniosek o zezwolenie sądu na określone wypłaty z zajętego rachunku.

Nowe rozporządzenie o ochronie danych osobowych wprowadza surowe kary administracyjne za jego nieprzestrzeganie. Jak jednak wiadomo, nie surowość, lecz nieuchronność kary decyduje o jej skuteczności. Choć urząd ochrony danych osobowych został wyposażony w szerokie kompetencje, ma jednak niewystarczające środki, aby z nich korzystać. Uzupełnieniem tej luki może być wbudowany w rozporządzenie mechanizm tzw. private enforcement. Pozwala on na to, aby każda osoba której dane zostały naruszone, samodzielnie dochodziła ochrony sądowej.