Problem ochrony informacji poufnych udostępnionych w ramach badania prawnego | Co do zasady

Poufność informacji, które kontrahent udostępnił w toku negocjacji, należy zachować bezterminowo – także wówczas, gdy do transakcji ostatecznie nie doszło.

We współczesnej praktyce transakcyjnej nabycie praw udziałowych, jak również przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części czy wreszcie poszczególnych aktywów służących prowadzeniu działalności gospodarczej, z reguły poprzedzane jest przeprowadzeniem badania prawnego przedmiotu transakcji (na temat celu i przedmiotu badania prawnego zob. I. Zielińska-Barłożek, „Co zrobić, żeby nie kupić kota w worku – czyli o znaczeniu analizy prawnej w projektach transakcyjnych”, Rocznik 2012 kancelarii Wardyński i Wspólnicy, s. 10).

Badanie prawne opiera się w znakomitej większości na materiałach udostępnianych potencjalnemu kupującemu przez zarząd badanej spółki. Materiały te z kolei w znacznej części stanowią tajemnice spółki lub przynajmniej mają charakter informacji, których niewłaściwe wykorzystanie mogłoby narazić spółkę na szkodę.

Powyższy problem należy rozpatrywać na dwóch płaszczyznach:

• obowiązku zachowania tajemnic spółki, ciążącego na zarządzie badanej spółki, oraz
• obowiązku ochrony uzyskanych informacji przez prowadzącego badanie prawne.

Pierwszy ze wspomnianych obowiązków wynika w szczególności z przepisów Kodeksu spółek handlowych, statuujących zakres obowiązków i odpowiedzialności członków zarządu spółki kapitałowej, jak również przepisów ustawy z 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w zakresie kwalifikowania ewentualnego udostępnienia informacji przez zarząd badanej spółki jako czynu nieuczciwej konkurencji.

Z kolei źródła drugiego obowiązku ciążącego na podmiocie, który uzyskał informacje poufne w ramach badania prawnego, szukać należy w przepisach Kodeksu cywilnego dotyczących prowadzenia negocjacji zmierzających do zawarcia umowy. Dalsze rozważania będą poświęcone temu właśnie zagadnieniu.

Zgodnie z art. 72¹ k.c., w przypadku gdy w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów. Można przyjąć, że granice tego obowiązku wyznacza cel udostępnienia poufnych informacji, jakim jest przeprowadzenie transakcji (zawarcie umowy). Tym samym można przyjąć, że udostępnienie informacji przez stronę, która związana jest obowiązkiem zachowania poufności (np. przez potencjalnego kupującego), podmiotom z nią współpracującym w ramach negocjacji (np. doradcom prawnym przeprowadzającym analizę przedmiotu transakcji) nie będzie stanowiło naruszenia poufności.

Przepis art. 72¹ k.c. ma charakter dyspozytywny, bowiem strony mogą inaczej uregulować zakres odpowiedzialności, w tym w szczególności zawrzeć przed rozpoczęciem negocjacji umowę o zachowaniu poufności.

Obowiązek zachowania poufności, o którym mowa w art. 72¹ k.c., powstaje wyłącznie w przypadku łącznego spełnienia następujących przesłanek:

• informacje poufne muszą zostać ujawnione w toku negocjacji (np. w celu przeprowadzenia przez potencjalnego kupującego badania prawnego spółki),
• ujawniane informacje muszą mieć charakter poufny (tzn. informacje te nie powinny być znane szerszemu kręgowi osób – dotyczy to np. informacji dotyczących baz klientów, procesu produkcji, polityki cenowej itp.), oraz
• przy ujawnieniu informacji strona ujawniająca musi złożyć zastrzeżenie dotyczące ich poufności.

Udostępnienie drugiej stronie w toku negocjacji informacji z zastrzeżeniem ich poufności skutkuje powstaniem między stronami stosunku zobowiązaniowego, którego treść stanowi obowiązek nieujawniania i nieprzekazywania tych informacji osobom trzecim oraz niewykorzystywania ich do własnych celów.

O ile strony nie ustalą inaczej, w przypadku naruszenia przedmiotowego obowiązku przez uczestnika negocjacji (lub, jak się wydaje, również przez osobę działającą na jego zlecenie) na stronie naruszającej może ciążyć obowiązek naprawienia szkód poniesionych przez podmiot, który udostępnił poufne informacje, albo wydania uzyskanych korzyści.

Obowiązek zachowania poufności ma charakter bezterminowy i ciągły, tj. istnieje tak długo, jak długo wierzyciel (strona ujawniająca poufne informacje) będzie mieć interes w jego zachowaniu. Oznacza to, że, o ile strony nie postanowiły inaczej, zobowiązanie do zachowania poufności zachowuje swoją moc bez względu na to, czy negocjowana umowa została ostatecznie zawarta.

Powyższe rozważania nie dotyczą spółek publicznych.

Anna Dąbrowska, Maciej Szewczyk, Grupa Transakcyjna kancelarii Wardyński i Wspólnicy

(Zobacz więcej: I. Zielińska-Barłożek, M. Szewczyk, „Badanie stanu prawnego składników stanowiących przedmiot transakcji (due diligence)” [w:] M. Barłowski, J. Grykiel, M. Kasiarz, K. Libiszewski, I. Zielińska-Barłożek, „Transakcje przejęć i fuzji”, LexisNexis, Warszawa 2011 r., s. 85)